NƏSİL
NƏSİL
Hər bir türk ailəsi daha böyük qohum birliyinə – nəslə, uruğa, əqrəbaya daxildir. Nəslin ağsaqqalı olur və əsas məsələləri o həll edir. Bə'zən nəsildə ondan çox ailə birləşir. Nəsil anlayışı türk dünyagörüşündə çox ciddi yer tutur, insan hər bir hərəkətinə görə nəsil şərəfi qarşısında məs'uliyyət daşıdığını duyur. Nəsil də öz növbəsində üzvlərinin qayğısına qalır, toy, bayram, yas əslində nəsil tərəfindən keçirilir.
Nəslin mənşəyi, siması çox vaxt nəsil adında – taxımlarda təsbitlənir. Axısqa türklərində nəsil adları – taxımlar soy-kök, peşə-sənət, tarixi xidmətlər və sairədən doğur. Hər bir taxımda bir neçə ailə, famil birləşir. Məsələn, hal-hazırda Saatlı rayonunun Varxan kəndində yaşayan Abastumanlı Hacıgillər nəslinə – taxımına dörd famil (Hüseynov, Akifov, İbrahimov, Aslanov) aiddir. Celalı Tosogillərdən Səddi Əşrəfovun (1918-ci il təvəllüdlü) məlumatına görə, Tosogillər taxımı altmış səkkiz can olandan sonra ayrılıb. Axısqa elində əsasən – gil və -lar, -lər şəkilçiləriylə qurtaran taxımlar yayılıb.
Hər bir türk kəndi müxtəlif uruğlardan – taxımlardan ibarətdir. Bə'zi kəndlər üzrə taxım nümunələri bunlardır:
V a r x a n – Baxçacigil, Abdulgil, Balcigil, Həsrətgillər, Dabaxgil, Hasanağagil, Mollagil, Çiçogil, Buquligil, Quprigil, Heydərağagil, Maşaggillər, Aslanağagil, Bodorgil, Çokaxgil, Mollakukulugillər, Buğligillər, Reşidağagil, Tillogil, Bampagil;
S a x a n – Mollaemingil, Coşğungil, Duraxgil, Küçükmollagil, Macalligil, Cuvanelgil, Qerogil, Momoçigil, Muklegil, Quluosmangil, Bekgil, Mollaaligil, Ampagil, Sələxocagil, Cancurgil, Adutgil, Hacolagil, Xutsigil, Meşengil, Ciyangil, Dursungil, Çavuşgil, Qırımlıgil, Misilligil, Daxmacigil, Puşukgil, Qaracgil, Çiçinəgil, İncəgil, Xeyrogil;
S a x a n - s o r a – Qoçaligil, Sarıyelgil, Dursogil, Dairgil;
X a r c a m – Parkigil, Pipogil, Dabaxlargil, Fərhədgil, Güligillər;
S o x d e – Mamagillər, Ağalargil, Tinəgil, Tutagil, Lomyagil, Ömərgil;
Sür – Qırğeləgil, Sıxdagil, Baxdagil, Qokolagil, Berzenagil, Maysogil, Podlagil, Siləgil, Sedlagil;
S i x i s u b a n – 30-40 tütünlük bu balaca kənd əsasən Fehtullagil – Fetolar taxımından ibarətmiş.
D e r s e l – Xeyrogil, Hacıgillər, Bandurgillər, Əcərəlioğullarigil;
A z q u r – Sadıxgil, Meşengil, Qaramollagil, Mollaemingil, Mamaxlargil, Mollamustafagil, Ətməkçigil, Acıgil, Dəmirçigil, Avigillər, Nemanzadələr, Eminzadələr, Pepinovlar, Ədəmovlar ;
O ş o r a – Mollagil, Sulagil, Çinkargillər;
S e n i b a n – Hasangil, Torogil, Qoçagil, Çolaxgil, Qukyagil, Tosogil;
A b a s t u m a n – Hacıgil, Eyyubağagil, Mehrigil, Puşolar, Ciftçigil, Saracoğullarigil, Qaxgillər, Muklegil, Kukrolar, Quradagil, Kataligil, Akleagil, Abdıgil, Səfərdədəgil, Xurşidağagil, Husigil, Cebeçigil;
L a ş e – Mollagil, Dəmircigil, Qotomangil, Türənağagil, Takvagil, Satogil, Süliağagil;
K i k i n e t – Eyyubgil, Toromangil, Çobangil, İsmayılemigil, Alıemigil, Qoryagil, Musagil, İstambulgillər, Mahmudgillər, Əhmədgillər, Qozogillər, Əligillər, Rəcəbdədəgillər, Muradgillər, Koriyagillər, Kurdogillər, Hayatgillər, Nidaligillər, Yetimgil;
P u l a t e – Qayadədəgil, Hemidağagil, Coşğundədəgil, Təmiroğullarıgil, Əcərəlilər, Dursundədəgil, Yuxalar, Qurtalar, Dırıcılar, Surolar, Husogil, Səfərağagil, Tahirdədəgil, İşıqdədəgil, Ömürdədəgil, Kuşogil, Durojalar, Yeqanağagil;
U t k u s u b a n – Topaloğullarıgil, Şamanlar, Xocagillər, Demolar, Moşolar;
X e r o – Üzeyirlər, Boranlar, Abdurazaxlar, Totoşlar, İbişlər, Araboğullarigil;
Z e d i b a n – Hacıoğullarigil, Altunoğligil, Həsrətlər, Memişlər, Qadolar, Kurtaoğullarigil;
C e l a – Balişgil, İbogil, Lazgil, Tosogil, Kirtanalar;
A d ı g ü n – Alışangil, Muxtarpaşagil, Poladgil, Şeyixgil, Xalidgil, Həkimgillər, Lanqalar;
Ç e ç l a – Balcıoğulları, Tirolar, Yavanoğullarigil, Canioğullarıgil, Mollagillər, Qırtseloğligil, Yaholar, Potsoloğulları, Turuoğulları, Madogillər, Tirolar, Dadaşoğullarıgil;
Q o r t u b a n – Dursunağagil, Qarasulogil, Sivitlər, Çeçelgillər, Xalogil, Mollaosmangil;
X e v e ş e n – Kekeçgillər, Haytagil, Qırımlar, Qurbangil, Murelər, Mollaşakirgillər, Caunalar, Gidelgillər;
Z a n a v – Bayraqdarlar, Dədəgil, Lazoğligil, Qoçaligil, Çobangillər, Məhərrəmgil, Danacigil, Qaydaligil, Abbasəligil, Huseynağalar, Reşidağalar, Besagil, Yetimibrahimlər;
S m a d a (Böyük, Kiçik) – Türkmənlər, İdrislər, Poretlilər, Ləzgilər, Çəpişlər, Ömərlər;
20-ci yuzilliyin əvvəlindən yeni nəsil adları – famillər meydana çıxmış, məşhur ziyalı nəsilləri olan Nemanzadələr, Pepinovlar, Eminzadələr və sairələrin yeni tipli taxımları bütün Qafqaza yayılmışdır.
Türklərin bir neçə nəsli adətən bir məhlədə birləşirmiş. Türk məhlələri əsasən qohumluq prinsipiylə təşəkkül tapır və patronimik məhəllə səciyyəsi daşıyırmış.
NƏSİL
Hər bir türk ailəsi daha böyük qohum birliyinə – nəslə, uruğa, əqrəbaya daxildir. Nəslin ağsaqqalı olur və əsas məsələləri o həll edir. Bə'zən nəsildə ondan çox ailə birləşir. Nəsil anlayışı türk dünyagörüşündə çox ciddi yer tutur, insan hər bir hərəkətinə görə nəsil şərəfi qarşısında məs'uliyyət daşıdığını duyur. Nəsil də öz növbəsində üzvlərinin qayğısına qalır, toy, bayram, yas əslində nəsil tərəfindən keçirilir.
Nəslin mənşəyi, siması çox vaxt nəsil adında – taxımlarda təsbitlənir. Axısqa türklərində nəsil adları – taxımlar soy-kök, peşə-sənət, tarixi xidmətlər və sairədən doğur. Hər bir taxımda bir neçə ailə, famil birləşir. Məsələn, hal-hazırda Saatlı rayonunun Varxan kəndində yaşayan Abastumanlı Hacıgillər nəslinə – taxımına dörd famil (Hüseynov, Akifov, İbrahimov, Aslanov) aiddir. Celalı Tosogillərdən Səddi Əşrəfovun (1918-ci il təvəllüdlü) məlumatına görə, Tosogillər taxımı altmış səkkiz can olandan sonra ayrılıb. Axısqa elində əsasən – gil və -lar, -lər şəkilçiləriylə qurtaran taxımlar yayılıb.
Hər bir türk kəndi müxtəlif uruğlardan – taxımlardan ibarətdir. Bə'zi kəndlər üzrə taxım nümunələri bunlardır:
V a r x a n – Baxçacigil, Abdulgil, Balcigil, Həsrətgillər, Dabaxgil, Hasanağagil, Mollagil, Çiçogil, Buquligil, Quprigil, Heydərağagil, Maşaggillər, Aslanağagil, Bodorgil, Çokaxgil, Mollakukulugillər, Buğligillər, Reşidağagil, Tillogil, Bampagil;
S a x a n – Mollaemingil, Coşğungil, Duraxgil, Küçükmollagil, Macalligil, Cuvanelgil, Qerogil, Momoçigil, Muklegil, Quluosmangil, Bekgil, Mollaaligil, Ampagil, Sələxocagil, Cancurgil, Adutgil, Hacolagil, Xutsigil, Meşengil, Ciyangil, Dursungil, Çavuşgil, Qırımlıgil, Misilligil, Daxmacigil, Puşukgil, Qaracgil, Çiçinəgil, İncəgil, Xeyrogil;
S a x a n - s o r a – Qoçaligil, Sarıyelgil, Dursogil, Dairgil;
X a r c a m – Parkigil, Pipogil, Dabaxlargil, Fərhədgil, Güligillər;
S o x d e – Mamagillər, Ağalargil, Tinəgil, Tutagil, Lomyagil, Ömərgil;
Sür – Qırğeləgil, Sıxdagil, Baxdagil, Qokolagil, Berzenagil, Maysogil, Podlagil, Siləgil, Sedlagil;
S i x i s u b a n – 30-40 tütünlük bu balaca kənd əsasən Fehtullagil – Fetolar taxımından ibarətmiş.
D e r s e l – Xeyrogil, Hacıgillər, Bandurgillər, Əcərəlioğullarigil;
A z q u r – Sadıxgil, Meşengil, Qaramollagil, Mollaemingil, Mamaxlargil, Mollamustafagil, Ətməkçigil, Acıgil, Dəmirçigil, Avigillər, Nemanzadələr, Eminzadələr, Pepinovlar, Ədəmovlar ;
O ş o r a – Mollagil, Sulagil, Çinkargillər;
S e n i b a n – Hasangil, Torogil, Qoçagil, Çolaxgil, Qukyagil, Tosogil;
A b a s t u m a n – Hacıgil, Eyyubağagil, Mehrigil, Puşolar, Ciftçigil, Saracoğullarigil, Qaxgillər, Muklegil, Kukrolar, Quradagil, Kataligil, Akleagil, Abdıgil, Səfərdədəgil, Xurşidağagil, Husigil, Cebeçigil;
L a ş e – Mollagil, Dəmircigil, Qotomangil, Türənağagil, Takvagil, Satogil, Süliağagil;
K i k i n e t – Eyyubgil, Toromangil, Çobangil, İsmayılemigil, Alıemigil, Qoryagil, Musagil, İstambulgillər, Mahmudgillər, Əhmədgillər, Qozogillər, Əligillər, Rəcəbdədəgillər, Muradgillər, Koriyagillər, Kurdogillər, Hayatgillər, Nidaligillər, Yetimgil;
P u l a t e – Qayadədəgil, Hemidağagil, Coşğundədəgil, Təmiroğullarıgil, Əcərəlilər, Dursundədəgil, Yuxalar, Qurtalar, Dırıcılar, Surolar, Husogil, Səfərağagil, Tahirdədəgil, İşıqdədəgil, Ömürdədəgil, Kuşogil, Durojalar, Yeqanağagil;
U t k u s u b a n – Topaloğullarıgil, Şamanlar, Xocagillər, Demolar, Moşolar;
X e r o – Üzeyirlər, Boranlar, Abdurazaxlar, Totoşlar, İbişlər, Araboğullarigil;
Z e d i b a n – Hacıoğullarigil, Altunoğligil, Həsrətlər, Memişlər, Qadolar, Kurtaoğullarigil;
C e l a – Balişgil, İbogil, Lazgil, Tosogil, Kirtanalar;
A d ı g ü n – Alışangil, Muxtarpaşagil, Poladgil, Şeyixgil, Xalidgil, Həkimgillər, Lanqalar;
Ç e ç l a – Balcıoğulları, Tirolar, Yavanoğullarigil, Canioğullarıgil, Mollagillər, Qırtseloğligil, Yaholar, Potsoloğulları, Turuoğulları, Madogillər, Tirolar, Dadaşoğullarıgil;
Q o r t u b a n – Dursunağagil, Qarasulogil, Sivitlər, Çeçelgillər, Xalogil, Mollaosmangil;
X e v e ş e n – Kekeçgillər, Haytagil, Qırımlar, Qurbangil, Murelər, Mollaşakirgillər, Caunalar, Gidelgillər;
Z a n a v – Bayraqdarlar, Dədəgil, Lazoğligil, Qoçaligil, Çobangillər, Məhərrəmgil, Danacigil, Qaydaligil, Abbasəligil, Huseynağalar, Reşidağalar, Besagil, Yetimibrahimlər;
S m a d a (Böyük, Kiçik) – Türkmənlər, İdrislər, Poretlilər, Ləzgilər, Çəpişlər, Ömərlər;
20-ci yuzilliyin əvvəlindən yeni nəsil adları – famillər meydana çıxmış, məşhur ziyalı nəsilləri olan Nemanzadələr, Pepinovlar, Eminzadələr və sairələrin yeni tipli taxımları bütün Qafqaza yayılmışdır.
Türklərin bir neçə nəsli adətən bir məhlədə birləşirmiş. Türk məhlələri əsasən qohumluq prinsipiylə təşəkkül tapır və patronimik məhəllə səciyyəsi daşıyırmış.
NƏSİL
Hər bir türk ailəsi daha böyük qohum birliyinə – nəslə, uruğa, əqrəbaya daxildir. Nəslin ağsaqqalı olur və əsas məsələləri o həll edir. Bə'zən nəsildə ondan çox ailə birləşir. Nəsil anlayışı türk dünyagörüşündə çox ciddi yer tutur, insan hər bir hərəkətinə görə nəsil şərəfi qarşısında məs'uliyyət daşıdığını duyur. Nəsil də öz növbəsində üzvlərinin qayğısına qalır, toy, bayram, yas əslində nəsil tərəfindən keçirilir.
Nəslin mənşəyi, siması çox vaxt nəsil adında – taxımlarda təsbitlənir. Axısqa türklərində nəsil adları – taxımlar soy-kök, peşə-sənət, tarixi xidmətlər və sairədən doğur. Hər bir taxımda bir neçə ailə, famil birləşir. Məsələn, hal-hazırda Saatlı rayonunun Varxan kəndində yaşayan Abastumanlı Hacıgillər nəslinə – taxımına dörd famil (Hüseynov, Akifov, İbrahimov, Aslanov) aiddir. Celalı Tosogillərdən Səddi Əşrəfovun (1918-ci il təvəllüdlü) məlumatına görə, Tosogillər taxımı altmış səkkiz can olandan sonra ayrılıb. Axısqa elində əsasən – gil və -lar, -lər şəkilçiləriylə qurtaran taxımlar yayılıb.
Hər bir türk kəndi müxtəlif uruğlardan – taxımlardan ibarətdir. Bə'zi kəndlər üzrə taxım nümunələri bunlardır:
V a r x a n – Baxçacigil, Abdulgil, Balcigil, Həsrətgillər, Dabaxgil, Hasanağagil, Mollagil, Çiçogil, Buquligil, Quprigil, Heydərağagil, Maşaggillər, Aslanağagil, Bodorgil, Çokaxgil, Mollakukulugillər, Buğligillər, Reşidağagil, Tillogil, Bampagil;
S a x a n – Mollaemingil, Coşğungil, Duraxgil, Küçükmollagil, Macalligil, Cuvanelgil, Qerogil, Momoçigil, Muklegil, Quluosmangil, Bekgil, Mollaaligil, Ampagil, Sələxocagil, Cancurgil, Adutgil, Hacolagil, Xutsigil, Meşengil, Ciyangil, Dursungil, Çavuşgil, Qırımlıgil, Misilligil, Daxmacigil, Puşukgil, Qaracgil, Çiçinəgil, İncəgil, Xeyrogil;
S a x a n - s o r a – Qoçaligil, Sarıyelgil, Dursogil, Dairgil;
X a r c a m – Parkigil, Pipogil, Dabaxlargil, Fərhədgil, Güligillər;
S o x d e – Mamagillər, Ağalargil, Tinəgil, Tutagil, Lomyagil, Ömərgil;
Sür – Qırğeləgil, Sıxdagil, Baxdagil, Qokolagil, Berzenagil, Maysogil, Podlagil, Siləgil, Sedlagil;
S i x i s u b a n – 30-40 tütünlük bu balaca kənd əsasən Fehtullagil – Fetolar taxımından ibarətmiş.
D e r s e l – Xeyrogil, Hacıgillər, Bandurgillər, Əcərəlioğullarigil;
A z q u r – Sadıxgil, Meşengil, Qaramollagil, Mollaemingil, Mamaxlargil, Mollamustafagil, Ətməkçigil, Acıgil, Dəmirçigil, Avigillər, Nemanzadələr, Eminzadələr, Pepinovlar, Ədəmovlar ;
O ş o r a – Mollagil, Sulagil, Çinkargillər;
S e n i b a n – Hasangil, Torogil, Qoçagil, Çolaxgil, Qukyagil, Tosogil;
A b a s t u m a n – Hacıgil, Eyyubağagil, Mehrigil, Puşolar, Ciftçigil, Saracoğullarigil, Qaxgillər, Muklegil, Kukrolar, Quradagil, Kataligil, Akleagil, Abdıgil, Səfərdədəgil, Xurşidağagil, Husigil, Cebeçigil;
L a ş e – Mollagil, Dəmircigil, Qotomangil, Türənağagil, Takvagil, Satogil, Süliağagil;
K i k i n e t – Eyyubgil, Toromangil, Çobangil, İsmayılemigil, Alıemigil, Qoryagil, Musagil, İstambulgillər, Mahmudgillər, Əhmədgillər, Qozogillər, Əligillər, Rəcəbdədəgillər, Muradgillər, Koriyagillər, Kurdogillər, Hayatgillər, Nidaligillər, Yetimgil;
P u l a t e – Qayadədəgil, Hemidağagil, Coşğundədəgil, Təmiroğullarıgil, Əcərəlilər, Dursundədəgil, Yuxalar, Qurtalar, Dırıcılar, Surolar, Husogil, Səfərağagil, Tahirdədəgil, İşıqdədəgil, Ömürdədəgil, Kuşogil, Durojalar, Yeqanağagil;
U t k u s u b a n – Topaloğullarıgil, Şamanlar, Xocagillər, Demolar, Moşolar;
X e r o – Üzeyirlər, Boranlar, Abdurazaxlar, Totoşlar, İbişlər, Araboğullarigil;
Z e d i b a n – Hacıoğullarigil, Altunoğligil, Həsrətlər, Memişlər, Qadolar, Kurtaoğullarigil;
C e l a – Balişgil, İbogil, Lazgil, Tosogil, Kirtanalar;
A d ı g ü n – Alışangil, Muxtarpaşagil, Poladgil, Şeyixgil, Xalidgil, Həkimgillər, Lanqalar;
Ç e ç l a – Balcıoğulları, Tirolar, Yavanoğullarigil, Canioğullarıgil, Mollagillər, Qırtseloğligil, Yaholar, Potsoloğulları, Turuoğulları, Madogillər, Tirolar, Dadaşoğullarıgil;
Q o r t u b a n – Dursunağagil, Qarasulogil, Sivitlər, Çeçelgillər, Xalogil, Mollaosmangil;
X e v e ş e n – Kekeçgillər, Haytagil, Qırımlar, Qurbangil, Murelər, Mollaşakirgillər, Caunalar, Gidelgillər;
Z a n a v – Bayraqdarlar, Dədəgil, Lazoğligil, Qoçaligil, Çobangillər, Məhərrəmgil, Danacigil, Qaydaligil, Abbasəligil, Huseynağalar, Reşidağalar, Besagil, Yetimibrahimlər;
S m a d a (Böyük, Kiçik) – Türkmənlər, İdrislər, Poretlilər, Ləzgilər, Çəpişlər, Ömərlər;
20-ci yuzilliyin əvvəlindən yeni nəsil adları – famillər meydana çıxmış, məşhur ziyalı nəsilləri olan Nemanzadələr, Pepinovlar, Eminzadələr və sairələrin yeni tipli taxımları bütün Qafqaza yayılmışdır.
Türklərin bir neçə nəsli adətən bir məhlədə birləşirmiş. Türk məhlələri əsasən qohumluq prinsipiylə təşəkkül tapır və patronimik məhəllə səciyyəsi daşıyırmış.